شیعه در لغت

کلمه شیعه در لغت‏بر دو معنى اطلاق شده است:

الف: موافقت و هماهنگى در عقیده با عمل، بدون اینکه یکى تابع دیگرى باشد، ⁽¹⁾ چنانکه در قرآن کریم از حضرت ابراهیم به عنوان شیعه حضرت نوح یاد شده است:

«و ان من شیعته لابراهیم‏». ⁽²⁾

بدیهى است‏حضرت ابراهیم از پیامبران صاحب شریعت‏بوده است، و پیرو شریعت نوح نبوده است، ولى روش او در توحید هماهنگ با روش نوح بوده است. و در آیه دیگر کلمه «اشیاع‏» به معنى اشباه به کار رفته است، چنانکه مى‏فرماید: «و لقد اهلکنا اشیاعکم‏» . ⁽³⁾

ب: پیروى کردن از دیگرى و محبت ورزیدن به او. چنانکه در قرآن کریم آمده است:

«فاستغاثه الذى من شیعته على الذى من عدوه‏» . ⁽⁴⁾

آن کس که از دوستان و هواخواهان موسى بود، علیه کسى که از دشمنان او بود از وى یارى خواست.

در لسان العرب به دو معناى مزبور چنین اشاره شده است:

«الشیعة القوم الذین تجتمعوا على الامر، و کل قوم اجتمعوا على امر فهم شیعة، و کل قوم امرهم واحد یتبع بعضهم راى بعض فهم شیع‏» . ⁽⁵⁾